Gespreide taxatie: waarin en hoe herbeleggen

Meerwaarden die u verwezenlijkt op de activa die u beroepsmatig gebruikt, komen onder bepaalde voorwaarden in aanmerking voor gespreide taxatie. Dit wil zeggen dat u niet onmiddellijk op de volledige som belasting moet betalen, maar dat u in de tijd gespreid belast wordt. We leggen u kort uit hoe dit precies werkt.

Welke meerwaarden ?

Het moet gaan om meerwaarden op activa die u in het kader van uw beroepswerkzaamheid heeft gebruikt.

Zowel vrijwillig gerealiseerde meerwaarden als gedwongen meerwaarden komen in aanmerking.

Vrijwillig gerealiseerde meerwaarden verwezenlijkt u bij de vervreemding (bv. verkoop) van een actiefbestanddeel.

Voorbeeld 1 : u heeft een machine reeds 6 jaar in uw bezit en u heeft er gedurende die periode afschrijvingen op geboekt, de machine heeft nu een boekwaarde van 50.000 euro. U verkoopt deze machine voor 75.000 euro : in dit geval heeft u een meerwaarde gerealiseerd van 25.000 euro.

Bij een gedwongen  meerwaarde kiest u zelf niet voor de vervreemding, maar vindt er een gebeurtenis plaats onafhankelijk van uw wil, bv. een onteigening of een schadegeval.

Voorbeeld 2 : dezelfde machine met een boekwaarde van 50.000 euro. Na een brand krijgt u van de verzekering een schadevergoeding van 60.000 euro : in dat geval bedraagt de (gedwongen) meerwaarde 10.000 euro.

Herbelegging : waarin herbeleggen ?

Om recht te hebben op gespreide taxatie moet u de volledige verkoopsom of ontvangen schadevergoeding herbeleggen in afschrijfbare materiële of immateriële activa, die u voor uw beroepswerkzaamheid gebruikt. Het is niet nodig dat u de activa in België gebruikt: het kan in ieder land van de Europese Economische Ruimte (Europese Unie + Noorwegen, Liechtenstein en IJsland).

U moet wel degelijk de volledige som herbeleggen en niet enkel de meerwaarde. Als we terugkijken na de voorbeelden in het geval van de verkoop de totale verkoopprijs van 75.000 euro (en niet de meerwaarde van 25.000) en bij het schadegeval de volledige van de verzekering ontvangen schadevergoeding van 60.000 euro (en niet de meerwaarde van 10.000).

Herbelegging : wanneer herbeleggen ?

De termijn waarbinnen u moet herbeleggen, hangt af van de vraag of het gaat om een vrijwillige dan wel gedwongen meerwaarde en van het soort activa waarin u herbelegt.

Vrijwillig gerealiseerde meerwaarde : u beschikt over een termijn van drie jaar vanaf de eerste dag van het belastbaar tijdperk waarin de meerwaarde werd gerealiseerd. Stel dat de machine uit voorbeeld 1 verkocht wordt op 7 mei 2012, waarbij de prijs betaald wordt op 2 maart 2013, dan heeft u tot 31 december 2014 om de 75.000 euro te herbeleggen.

Wanneer u wil herbeleggen in gebouwde onroerende goederen, een vaartuig of een vliegtuig heeft u voor de vrijwillig gerealiseerde meerwaarde een termijn van vijf jaar om te herbeleggen. U kan dan zelfs kiezen om de termijn vroeger te laten aanvangen : met name de eerste dag van het voorlaatste belastbare tijdperk dat de vervreemding voorafgaat, met andere woorden u kan zelfs herbeleggen in een goed dat u al eerder heeft aangekocht. U kan dus naar het verleden teruggaan : de machine uit voorbeeld 1 wordt verkocht op 7 mei 2012. U heeft echter een nieuw bedrijfspand gekocht in januari 2011 : de investering in dit onroerend goed kan tellen als geldige herbelegging (ook al heeft ze in feite plaatsgevonden vóór u de meerwaarde werkelijk heeft gerealiseerd).

Gedwongen meerwaarden : de termijn waarbinnen u moet herbeleggen loopt af drie jaar na het einde van het belastbare tijdperk waarin u de schadevergoeding heeft ontvangen. Keren we terug naar voorbeeld 2  : de brand waarbij de machine wordt beschadigd vindt plaats op 7 mei 2012, u ontvangt een schadevergoeding op 2 maart 2013. U heeft tijd tot 31 december 2016 om de 60.000 euro te herbeleggen.

Gespreide belasting

Wat is nu in feite het voordeel van die gespreide belasting ?

U wordt niet onmiddellijk op de hele meerwaarde belast, maar kan de taxatie uitstellen. Slechts naar gelang het goed waarin u herbelegd heeft wordt afgeschreven, zal u belast worden.

Als u niet op tijd heeft herbelegd, wordt de gehele meerwaarde belast als winst van het jaar waarin de termijn is verstreken. In voorbeeld 1 verstreek de termijn op 31 december 2014. Als u op dat moment niet heeft herbelegd, wordt de meerwaarde van 25.000 euro beschouwd als belastbare winst van dat jaar.