Werken in het buitenland: de fiscale gevolgen in een notendop

Als u woont in België, maar werkt in een ander land, loopt u het risico tweemaal belastingen te moeten betalen op hetzelfde inkomen. Een eerste keer in België, omdat hier het ‘wereldwijd inkomen’ van alle Belgische rijksinwoners wordt belast. Een tweede maal in het land waar u werkt, omdat de meeste landen eveneens het inkomen belasten dat op hun grondgebied wordt verdiend, ongeacht of de genieter er woont of niet.

Vermijden van 'dubbele belasting'

In theorie hebben zowel België (woonstaat) als het land waar u werkt (werkstaat of bronstaat) een grond om u te belasten. Om te vermijden dat u ook werkelijk tweemaal belasting moet betalen, hebben staten onderling de heffingsbevoegdheid verdeeld. Ze maken met andere woorden afspraken welk land wanneer mag belasten door onderling verdragen af te sluiten.

De internationale organisatie OESO, heeft een modelverdrag opgesteld om landen te helpen bij het opstellen van zulke verdragen. Zo heeft België met een groot aantal landen een verdrag ter vermijding van dubbele belasting afgesloten.

Artikel 15 van dit OESO-modelverdrag bepaalt hoe de heffingsbevoegdheid verdeeld wordt tussen de woonstaat en de werkstaat voor de bezoldigingen van werknemers (bedienden en arbeiders) in de privésector.

Algemeen principe

Bezoldigingen zijn in principe belastbaar in het land waar u woont. Als u uw werkzaamheid echter in een ander land uitoefent, dan mag dat land belastingen heffen. Uw fysieke aanwezigheid in de werkstaat is daarbij cruciaal.

De uitzondering: 183 dagen-regel

De algemene regel maakt het echter complexer en minder aantrekkelijk, om in een ander land te gaan werken. Daarom bestaat er een uitzondering. België blijft bevoegd om uw loon te belasten als...

uw verblijf of de activiteit in de werkstaat de 183 dagen niet overschrijdt gedurende het kalenderjaar, het belastingjaar, het belastbare tijdperk of enige periode van 12 maanden. Om te bepalen of het verblijf 183 dagen heeft geduurd, wordt er gekeken naar de fysieke aanwezigheid in de werkstaat om beroeps- en privéredenen. Worden in aanmerking genomen: dag van aankomst en vertrek, weekends, feest- en vakantiedagen, ziektedagen;

uw werkgever die uw loon uitbetaalt of de uiteindelijke kost van uw loon draagt, geen inwoner is van het land waar u werkt;

uw werkgever niet beschikt over een vaste inrichting in de werkstaat, die de uiteindelijke loonlast draagt.

Deze 3 voorwaarden moeten tegelijkertijd vervuld worden.

Grensarbeiders

De verdragen met onze buurlanden voorzagen oorspronkelijk in een bijzondere regeling voor grensarbeiders, waardoor die toch in hun woonstaat belast werden. Grensarbeiders zijn werknemers die werken in het grensgebied van de ene staat, maar in het grensgebied van de andere staat wonen, waar ze meestal dagelijks (en minstens eenmaal per week) naar terugkeren. Deze bijzondere regelingen werden ondertussen nagenoeg afgeschaft.

Bestuurders

Die vergoeding die u ontvangt wegens het vervullen van een bestuurdersmandaat in een vennootschap, wordt belast in het land waar de uitkerende vennootschap gevestigd is. Deze regeling geldt onder andere voor tantièmes en presentiegelden. Andere bezoldigingen die u als  bestuurder ontvangt voor activiteiten die buiten het mandaat vallen, worden belast volgens de regels van artikel 15.

Overheidspersoneel

Werkt u voor de overheid? In dat geval is de staat die u het loon uitbetaalt heffingsbevoegd. Dat geldt zowel voor de lonen die worden uitbetaald door de (federale) staat als de lonen betaald door de staatkundige onderdelen van deze staat.

Nota bene

De hierboven uiteengezette regels zijn gebaseerd op het OESO-modelverdrag, in talloze verdragen bestaan er afwijkingen op de algemene regels. In concreto is het dus van belang om het specifiek toepasselijke verdrag ter hand te nemen.