Zijn boetes fiscaal aftrekbaar?

Wat moet u doen als u een boete krijgt voor een verkeersovertreding? Of als de fiscus u wegens een nalatigheid een belastingverhoging aanrekent? Of als u een kartelboete wordt opgelegd? Het kan u een aardige duit kosten. Maar hoe zit dat juist fiscaal: kan u deze uitgave als beroepskost aftrekken?

De regel: niet aftrekbaar

Als we kijken naar de regel, lijkt de oplossing op de vraag eenvoudig. Boetes zijn niet aftrekbaar (artikel 53, 6° van het Wetboek Inkomstenbelastingen 1992). Het gaat daarbij om (transactionele) geldboetes, verbeurdverklaringen en straffen van alle aard. Deze boetes worden immers niet betaald om een belastbaar inkomen te verwerven of behouden, met andere woorden hét criterium voor de aftrekbaarheid van kosten is niet vervuld.

Zijn dus niet aftrekbaar:

alle fiscale boetes: zowel de strafrechtelijke als administratieve;

verkeersboetes;

gerechtelijke transactionele boetes;

Enkele toepassingsgevallen die de regel volgen

Europese kartelboetes zijn niet aftrekbaar, al staan enkele rechtbanken de aftrek wel toe, dit regelrecht tegen het standpunt van de fiscus in.

RIZIV-boetes

Boetes opgelegd aan uw personeel: boetes die uw personeel oplopen tijdens de uitoefening van het werk, en waar u civielrechtelijk aansprakelijk voor bent, zullen door u gedragen moeten worden. U kan ze niet als beroepskost aftrekken.

Boetes met een strafrechtelijk karakter: in principe zijn enkel strafrechtelijke boetes niet-aftrekbaar (zie artikel 53, 6° WIB92). Strafrechtelijke boetes zijn boetes opgelegd door een strafrechter. Daarnaast kan ook een administratie een boete opleggen, die we dan administratieve boete noemen. Een administratieve boete is in principe wel aftrekbaar. In sommige gevallen kan een administratieve boete evenwel een strafrechtelijk karakter hebben. Wat er met deze boetes moet gebeuren is niet helemaal duidelijk: de fiscus waarschuwt in ieder geval dat de aftrekbaarheid van deze boetes in het gedrang kan komen.

Enkele toepassingsgevallen die toch aftrekbaar zijn

Parkeerretributies- of boetes: als u lang parkeert (meestal vanaf een halve dag of een dag) wordt u door de lokale overheid meestal een parkeerretributie of soms een parkeerboete opgelegd - dat zijn echter geen echte boetes, maar eerder een vergoeding voor het parkeren. Als het kadert binnen de beroepsactiviteit, is deze kost aftrekbaar (evenwel beperkt tot een % op basis van de CO2-uitstoot, zoals de andere autokosten).

Belastingverhogingen: een belastingverhoging wordt niet als geldboete beschouwd. Deze belastingverhogingen hebben dezelfde aard als de belastingen waarop ze betrekking hebben en zijn in dezelfde mate al dan niet aftrekbaar.

Proportionele btw-boetes: deze 'boetes' zijn eerder als belastingverhoging te beschouwen dan als echte boete. Ze zijn dus wel aftrekbaar. Ook de fiscus heeft zich bij dit standpunt neergelegd. Bepaalde rechtspraak past dezelfde redenering ook toe op proportionele geldboetes die worden opgelegd in de registratierechten.

Schadevergoeding: een schadevergoeding die in een procedure voor de burgerlijke rechtbank wordt opgelegd wegens een beroepsfout, is een aftrekbare beroepskost.