Artiesten: speciale belastingplichtigen?

Het leven van een artiest is grilliger dan dat van gewone mensen. Periodes vol inspiratie worden afgewisseld door mindere tijden. Ook financieel heeft dat zijn gevolgen. Het ene jaar verdient u niet zo veel, en wordt u bijna niet belast. Het andere jaar stromen de centen wel binnen en krijgt u de navenante aanslag van de fiscus. Hoe kan u uw fiscale situatie best aanpakken? De volgende tips wijzen u alvast in de goede richting.

Amateurartiest? Kies voor de vrijstelling van de kleinevergoedingsregeling

Als uw artistieke activiteit u slechts beperkte inkomsten oplevert, bv. omdat het uw bijberoep is of u amateurartiest bent,  is de kleinevergoedingsregeling voor u allicht het meest geschikt. De door u ontvangen vergoeding wordt dan aanzien als een terugbetaling van uw onkosten.

U hoeft geen documenten bij te houden om uw werkelijke kosten te bewijzen (facturen, bonnetjes). U moet enkel een forfaitaire onkostennota opmaken. Deze forfaitaire onkosten worden door uw opdrachtgever vergoedt. De vergoeding is volledig vrijgesteld: er zijn geen sociale bijdragen of inkomstenbelastingen op verschuldigd. U moet deze som niet op uw belastingaangifte invullen.

Op deze manier kan u natuurlijk geen onbeperkt inkomen verdienen. De vergoeding mag voor inkomstenjaar 2013 maximaal 2.4178,07 EUR bedragen. Bovendien mag de vergoeding per dag, per opdrachtgever maximaal 120,90 EUR bedragen. Als de opdrachtgever u meer betaalt, is de hele vergoeding van de vrijstelling uitgesloten.

Voorbeeld

U bent muzikant en treedt op een klein festival op van 23.30 u. tot 00.30 u. U spreekt af dat u daarvoor 240 EUR krijgt. Als u één onkostennota opmaakt voor 240 EUR, valt die volledig buiten de vrijstelling (meer dan 120,90 EUR op een dag), zodat u op de volledige 240 EUR belast wordt. U mag evenwel ook twee onkostennota's opmaken van ieder 120 EUR: één voor de periode van 23.30 u. tot 00.00 u. en één van 00.00 u. tot 00.30 u. Dat zijn twee verschillende dagen. U blijft tweemaal beneden het dagmaximum van 120,90 EUR. Beide onkostenvergoedingen zijn vrijgesteld van belastingen.

Andere voorwaarden:

u mag niet op een andere wijze (contractueel of statutair) met dezelfde opdrachtgever verbonden zijn, tenzij u in die andere hoedanigheid (artistieke) activiteiten van een andere aard uitvoert;

u heeft een kunstenaarskaart: deze kaart bestaat momenteel nog niet en wordt daarom voorlopig vervangen door een 'verklaring op eer';

u mag niet tegelijkertijd een forfaitaire onkostennota en een werkelijke onkostennota indienen, waarmee hij zijn werkelijke beroepskosten bewijst.

Liever meer werkzekerheid: wordt ambtenaar of werknemer

U kan als kunstenaar ook een ambtenarenstatuut hebben (bv. als u voor een overheidsinstelling werkt) of als werknemer aan een werkgever verbonden zijn. Bijzonder is dat u met of zonder arbeidscontract met een opdrachtgever/werkgever verbonden kan zijn. Een gewone werknemer is steeds met een arbeidscontract (van bepaalde of onbepaalde duur) met zijn werkgever verbonden. Voor een kunstenaar hoeft dat niet. Ook zonder arbeidsovereenkomst kan u zich met een werkgever verbinden. U wordt  dan sociaal en fiscaal toch als werknemer behandeld.

In al deze gevallen (ambtenaar, werknemer met of zonder arbeidsovereenkomst) ontvangt u een  belastbaar loon. Uw werkgever zal, zoals voor alle werknemers, bedrijfsvoorheffing inhouden  op uw vergoeding (loon).  Deze bedrijfsvoorheffing moet hij aan de Schatkist doorsturen.

Er bestaan geen bijzondere verminderingen voor kunstenaars, maar de gewone verminderingen zijn wel van toepassing, bv. voor kinderen ten laste, voor mindervaliden,....

Toch kan u wel in een lastige situatie terechtkomen, wanneer u in de loop van het jaar (het belastbaar tijdperk) voor verschillende werkgevers werkt. Iedere werkgever zal immers bij het inhouden van de bedrijfsvoorheffing rekening houden met een beperkt bedrag. 

Voorbeeld

U bent acteur en speelt tijdens een jaar bij drie verschillende toneelgezelschappen een voorstelling. U heeft daarbij 5.400 EUR, 8.000 EUR en 7.600 EUR verdiend (in totaal 20.000 EUR). Elk gezelschap (lees: iedere werkgever) zal bedrijfsvoorheffing inhouden op een relatief klein bedrag. De totale door uw drie werkgevers ingehouden bedrijfsvoorheffing zal daardoor lager zijn, dan wat één werkgever op een loon van 20.000 EUR zou inhouden. Het risico bestaat dan ook dat er nog niet voldoende bedrijfsvoorheffing werd ingehouden, zodat wanneer u uw aanslagbiljet krijgt, zou kunnen blijken dat u moet bijbetalen.

De opdrachtgever bezorgt u een fiscale fiche 281.10, waarop een overzicht staat van uw loongegevens, zodat u uw belastingaangifte kan invullen.

Of houdt u de touwtjes liefst zelf in handen: vestig u als zelfstandige

Natuurlijk kan u er ook voor kiezen u als zelfstandige (in hoofd- of bijberoep) te vestigen. In dat geval bent u zelf verantwoordelijk voor al uw fiscale en administratieve verplichtingen.

Als u een prestatie levert voor een opdrachtgever, schrijft u daarvoor een factuur. Waarop u eveneens btw aanrekent (verlaagd tarief: 6 %).

De som die u ontvangt is een belastbaar beroepsinkomen (winsten of baten). Maar let wel op: u ontvangt een brutovergoeding. U moet dus zelf uw sociale lasten en bedrijfsvoorheffing regelen.

Van deze inkomsten kan u dan natuurlijk wel uw beroepskosten (werkelijke of forfaitaire) aftrekken.

Verwacht u een groter inkomen? Denk dan na over het oprichten van een vennootschap

Ten slotte kan u ook voor een andere klassieker gaan: de oprichting van een vennootschap (in de regel een bvba), waarvan u zaakvoeder bent. Uw vennootschap levert de artistieke prestaties via u, haar mandataris.   

De vennootschap betaalt aan u als zaakvoerder een bedrijfsleidersbezoldiging, waarop u uiteraard weer inkomstenbelastingen verschuldigd bent. Ook hier moet er bedrijfsvoorheffing ingehouden worden.

Of het zin heeft een vennootschap op te richten dan wel als natuurlijk persoon te werken, hangt van een heleboel factoren af. Zeer vereenvoudigd kunnen we besluiten dat het interessant kan worden met een vennootschap te werken vanaf dat u plusminus 23.000 EUR belastbaar inkomen verdient.