Autokosten: wagens ter beschikking gesteld aan derden

Autokosten zijn slechts gedeeltelijk als beroepskost aftrekbaar. In een nieuwe circulaire heeft de fiscus de regeling aangepast voor wagens die aan een derde worden ter beschikking gesteld, wanneer voor die derde de gratis terbeschikkingstelling van de wagen een belastbaar voordeel van alle aard uitmaakt. Met andere woorden: de nieuwe regel geldt voor wagens die ter beschikking worden gesteld van een werknemer of bedrijfsleider.

Aftrekbaarheid van autokosten

Autokosten zijn niet volledig aftrekbaar als beroepskost.

In de personenbelasting wordt de aftrekbaarheid beperkt tot 75 % van kosten. Voor bepaalde voertuigen (bv. taxi's) en bepaalde kosten (bv. mobilofoon- en financieringskosten zijn 100 % aftrekbaar, woon-werkverkeer is aftrekbaar aan 0,15 EUR/km) gelden er andere regels. Uiteraard is de aftrekbaarheid van kosten voor privégebruik van de wagen volledig uitgesloten.

In de vennootschapsbelasting wordt de aftrek van de kosten beperkt in functie van de CO2-uitstoot. Waarbij de aftrekbaarheid varieert van 100 % voor voertuigen met een lage uitstoot tot 50 % voor meer vervuilende voertuigen (met onderscheid tussen benzine- en dieselmotoren). Voor voertuigen zonder CO2-uitstoot bedraagt de aftrek zelfs 120 %. Brandstofkosten vallen buiten deze regeling en zijn steeds aan 75 % aftrekbaar.

Wagen ter beschikking stellen aan een derde

Een onderneming kan wagens ter beschikking stellen van derden, bv. aan een bedrijfsleider of werknemer voor wie het gratis gebruik van de wagen een voordeel van alle aard is, waarop hij zal worden belast. Sinds begin 2012 gebeurt berekening van dit voordeel met een formule:

cataloguswaarde × CO2-coëfficiënt × ouderdomscorrectie × 6/7

Gevaar voor dubbele belasting

Er ontstaat een gevaar voor 'dubbele belasting' omdat enerzijds de aftrek van de autokosten is beperkt en anderzijds het gebruik bij de derde wel aanleiding geeft tot belasting.

Daarom worden ten belope van het bedrag van het voordeel van alle aard dat bij de werknemer/bedrijfsleider belastbaar is, de kosten niet als 'autokosten' beschouwd. Zodat dat deel van de kosten niet aan de aftrekbeperking is onderworpen.

Deze regel geldt maar voor zover het voordeel van alle aard voorkomt op de aangifte van de persoon die beschikking heeft over de wagen. 

Wat betekent dit in concreto?

In de personenbelasting mag het voordeel van alle aard afgetrokken worden van het totaal van de kosten die op het voertuig slaan. Het saldo zijn 'autokosten' aftrekbaar aan 75 %, het deel dat overeenkomt met het voordeel van alle aard zijn andere beroepskosten (personeelskosten) en volledig aftrekbaar.

Voorbeeld

Jan maakt 1.500 EUR kosten voor een wagen, die hij ter beschikking stelt aan zijn werknemer Piet. Het belastbaar voordeel van alle aard van Piet berekend met de formule komt neer op 500 EUR.

Jan kan als kosten aftrekken:

Autokosten: 1.500 - 500 = 1.000 EUR à 75 % (aftrekbeperking) = 750 EUR

Andere kosten: 500 EUR (waarde van het voordeel) à 100 % = 500

Totaal aftrekbaar: 1.250 EUR

Nota bene: als de 1.500 volledig aan de aftrekbeperking zou worden onderworpen bedraagt het totaal slechts 1.125 EUR.

In de vennootschapsbelasting gaat men gelijkaardig te werk, maar daar moet nog een onderscheid worden gemaakt tussen brandstofkosten (altijd aan 75 % aftrekbaar) en de andere autokosten (onderworpen aan de aftrekbeperking in functie van CO2-uitstoot). Verder zijn de regels hetzelfde: deel van voordeel van alle aard: geen aftrekbeperking, saldo: wel onderworpen aan de aftrekbeperking.

Voorbeeld

BVBA Vandevelde maakt 6.000 EUR kosten voor een wagen, die ter beschikking wordt gesteld van bedrijfsleider Karel. Het belastbaar voordeel van alle aard van Karel berekend met de formule bedraagt 1.500 EUR. De kosten worden opgesplitst in brandstofkosten (2.000 EUR) en andere 'autokosten' (4.000 EUR). Het voordeel van alle aard wordt op dezelfde wijze verdeeld en heeft betrekking op de brandstofkosten (500 EUR) en de andere 'autokosten' (1.000 EUR). Op basis van de uitstoot van de wagen bedraagt de aftrekbeperking 60 %.

De BVBA kan als kosten aftrekken:

Voor de brandstofkosten

Brandstofkosten: 2.000 - 500 = 1.500 EUR à 75 % (vaste aftrekbeperking voor brandstof) = 1.125 EUR

Andere kosten: 500 EUR (waarde van het voordeel) à 100 % = 500

Totaal: 1.625 EUR

Voor de andere kosten van de wagen (aankoop, verzekering, onderhoud)

Autokosten: 4.000 - 1.000 = 3.000 à 60 % (beperking in functie van uitstoot) = 1.800 EUR

Andere kosten: 1.000 EUR (waarde van het voordeel) à 100 % = 1.000

Totaal: 2.800 EUR

Vanaf wanneer?

Deze regeling is met terugwerkende kracht van toepassing vanaf 1 januari 2012 en kan dus voor het verleden nog rechtgezet worden.