Pensioensparen: wat en hoe?

Wie na zijn pensioen financiële zekerheid wil, mag daarvoor niet enkel op zijn wettelijk pensioen rekenen. Zelf sparen is de boodschap. Gelukkig wordt dat ook door de overheid gepromoot. Wie aan pensioensparen doet, krijgt immers een fiscale tegemoetkoming van 30 % op een gespaard bedrag van (dit jaar) maximum 950 EUR. Dat levert een belastingvermindering op van 285 EUR.

Wat is pensioensparen?

Pensioensparen is het fiscaal aantrekkelijk sparen dat je als belastingplichtige kan doen. De sommen die je stort, geven tot een bepaald maximum recht op een belastingvermindering.

Pensioensparen kan op twee manieren:

via een risicovoller pensioenspaarfonds bij een bank: zo'n fonds garandeert geen minimumrendement. In feite bent u dan (via uw bank) uw geld aan het beleggen. Wat betekent dat u meer rendement kan halen, maar ook dat u het risico loopt uw geld deels te verliezen. Binnen de pensioenspaarfondsen kan u dan nog eens kiezen tussen fondsen met een laag, gemiddeld of hoog risico. Uiteraard geldt hier de regel: hoe hoger het risico, hoe hoger het potentiële rendement.

via een veiligere pensioenspaarverzekering bij een verzekeringsmaatschappij die meer garanties biedt. 

U bent volledig vrij om te kiezen voor één van beide systemen (fonds of verzekering). Er is geen eenduidige regel die zegt dat het ene beter is dan het andere. Beide worden fiscaal hetzelfde behandeld. Er is dus eigenlijk maar één doorslaggevend criterium: uw karakter, houdt u van risico nemen of net niet? Toch geven we graag nog volgende tip mee: wie nog jong is, kan zich meer risico veroorloven en doet er misschien goed aan in een pensioenspaarfonds te stappen (kan makkelijk tot 45 jaar), wie al wat ouder wordt en de pensioenleeftijd ziet naderen, kan misschien beter voor meer zekerheid kiezen en een verzekering aangaan.

Tijdens het sparen

De premies die u betaalt, geven u recht op een belastingvermindering van 30 %. In 2014 kan u maximaal 950 EUR sparen. 't Is te zeggen: als u meer spaart, levert dat geen extra fiscaal voordeel op. 30 % van 950 geeft u dus een belastingvermindering van 285 EUR.

Echtgenoten kunnen beide pensioensparen en elk afzonderlijk een belastingvermindering genieten.

Om in ons land aan pensioensparen te kunnen doen (op fiscaal gunstige wijze), moet u  inwoner zijn van België of van een andere lidstaat van de EER. Bovendien mag u nog niet eerder genoten hebben van een gunstige taxatie bij de uitkering van spaartegoeden, kapitalen of afkoopwaarden, behalve als u dat kapitaal ontving tengevolge van het overlijden van de spaarder.

Pensioensparen kan vanaf 18 jaar tot 64 jaar.

U moet een contract, met een looptijd van minimum tien jaar, afsluiten met een erkende instelling of onderneming. De premies moeten in principe in België worden gestort. Bij deze laatste voorwaarde kan men wel vragen stellen vanuit Europees perspectief: is dat niet in strijd met het vrij verkeer dat in de Europese Unie van toepassing is?

Bij de uitkering van het bijeengespaarde kapitaal

De premies die  u stort voor uw pensioenspaarplan zijn fiscaal aftrekbaar. Keerzijde van de medaille is dat de latere uitkering van het kapitaal als pensioen belastbaar is. Alle spaartegoeden, renten, kapitalen en afkoopwaarden zijn belastbaar in het belastbaar tijdperk dat ze worden betaald of toegekend (bv. uitkering in 2014, belastbaar in 2014, aangeven in de aangifte 2015).

Worden ook als een toekenning beschouwd:

gedeeltelijke overdrachten van tegoeden van spaarrekeningen of van technische reserves van spaarverzekeringen;

volledige overdrachten van tegoeden van een individuele of collectieve spaarrekening naar een spaarverzekering;

volledige overdrachten van technische reserves betreffende een spaarverzekering naar een individuele of collectieve spaarrekening.

Het tarief waaraan de spaartegoeden, kapitalen en afkoopwaarden worden belast hangt af van het ogenblik en de omstandigheden waarin ze worden uitgekeerd. Het tarief bedraagt 10 %. als het bedrag wordt uitgekeerd (i)  bij de pensionering op normale datum (wettelijke pensioenleeftijd) of maximum vijf jaar voorafgaand aan die datum (ii) bij het brugpensioen (let op: dit heet nu officieel werkeloosheidsuitkering met bedrijfstoeslag en wordt in officiële bronnen ook zo aangeduid ) en (iii) bij het overlijden. In andere gevallen worden de sommen aan 33 % belast.

Als u de premies niet heeft afgetrokken (er geen belastingvermindering voor hebt gevraagd), is de latere uitkering vrijgesteld.