Consumptiecheques: een cadeau met vraagtekens

Met de zogenaamde Corona II–wet voerde de regering de zogenaamde consumptiecheque in. Een niet-belastbaar voordeel voor werknemers maar wel met heel wat beperkingen en voorwaarden.

Wat zijn de voordelen van de consumptiecheque?

Eerste voorwaarde: de cheque wordt door de werkgever aan een werknemer overhandigd. De vrijstelling geldt niet voor consumptiecheques aan zelfstandige bedrijfsleiders.
Als hij aan alle voorwaarden voldoet is de cheque volledig aftrekbaar voor de werkgever en toch niet onderworpen aan belastingen of aan sociale zekerheidsbijdragen in hoofde van de genieter.

Aanvankelijk was het de bedoeling om de cheque enkel in papier uit te geven maar ondertussen werd de wet al aangepast zodat de uitgevers van dit soort cheques, de consumptiecheques ook digitaal mogen aanbieden.

De andere voorwaarden

Om het voordelig stelsel inzake belastingen en sociale zekerheid te genieten zijn er wel wat voorwaarden.

1. De consumptiecheque mag niet worden toegekend ter vervanging of ter omzetting van loon, premies, voordelen in natura of van enig ander voordeel.
2. De toekenning moet opgenomen zijn in een sectorale cao of een cao op ondernemingsniveau of (en dat zal meestal het geval zijn) in een schriftelijke individuele overeenkomst. Voor ambtenaren gelden lichtjes andere regels.
3. De consumptiecheque mag niet omruilbaar zijn in geld (noch geheel noch gedeeltelijk).
4. De consumptiecheque is op naam van de werknemer.
5. De consumptiecheque moet uiterlijk op 31 december 2020 worden uitgereikt en is geldig tot 7 juni 2021.

Besteding

De consumptiecheque mag slechts uitgegeven worden in bepaalde inrichtingen. Komen in aanmerking:

1. zaken die onder de horecasector vallen;
2. kleinhandelszaken die verplicht langer dan één maand gesloten zijn geweest;
3. erkende culturele inrichtingen;
4. erkende sportverenigingen.

Het begrip “kleinhandelszaken” is beperkter dan wat u zou verwachten.
In eerste instantie gaat het enkel om handelszaken die verplicht meer dan een maand gesloten zijn geweest. Vrijwillige sluiting telt dus niet. Handelaren die werken met e-commerce zijn uitgesloten omdat de wet vereist dat er fysiek contact is met de klant.
Ten slotte moet de onderneming kwalificeren als 'microvennootschap'. Volgens de huidige boekhoudnormen houdt dit in dat op de balansdatum van het laatste boekjaar niet meer dan één van de volgende criteria overschreden mag zijn :

• jaargemiddelde van het aantal werknemers : 10;
• jaaromzet, exclusief BTW : 700.000 euro; en
• balanstotaal : 350.000 euro.

Maximumbedrag

Ten slotte is er nog één heel belangrijke voorwaarde, nl. het maximumbedrag van de cheque.
De nominale waarde van een consumptiecheque mag niet meer bedragen dan 10 euro. Dat is voor elektronische cheques niet zo erg relevant. Het maximumbedrag dat een werkgever aan één en dezelfde werknemer mag geven onder de vorm van consumptiecheques is 300 euro.

Maaltijdcheques of cultuurcheques die u als werkgever toekent, worden dus niet meegeteld. En als uw medewerker ook bij een andere werkgever nog consumptiecheques ontvangt, moet u daar geen rekening mee houden.

Maar overschrijdt u één van deze grenzen, dan zijn de gevolgen niet min: een papieren consumptiecheque met een nominale waarde van meer dan 10 euro, geeft geen recht op de vrijstelling. Wordt het maximumbedrag van 300 euro overschreden, dan gaat de vrijstelling volledig verloren. Dus niet alleen het gedeelte boven de 300 euro!
Wordt de grens overschreden, dan moet u als werkgever de cheques als bezoldigingen afhandelen zodat de uitgave als loon toch nog aftrekbaar is.

De consumptiecheque is niet zonder controverse.
Tijdens de parlementaire discussie werd opgemerkt dat deze bonus bedoeld was als steun in de rug voor wie technisch werkloos was geweest maar ook als bedanking voor wie ondanks de pandemie toch was blijven verder werken. Maar de kost van deze “bonus” werd wel volledig bij de ondernemingen gelegd die eventueel zwaar getroffen waren door de pandemie.
Bovendien is het wat ongelukkig dat de geldigheidsduur van consumptiecheques eerder beperkt is (tot 7 juni 2021). Door de tweede lockdown werden precies de inrichtingen waar de cheques uitgegeven kunnen worden weer voor minstens een maand gesloten. Wie dus in november zijn cheques ontving, kon er op dat ogenblik in elk geval nog niet veel mee doen.