Minnelijke schikking met fiscus is geen aftrekbare beroepskost

In 2014 sluit de fiscus een akkoord met een vennootschap en de bestuurders van die vennootschap over de betaling van ontdoken belastingen. Naast de belastingen betaalt de vennootschap ook een transactionele geldsom. Het wetboek van de inkomstenbelastingen verbiedt de aftrek van geldboetes. Maar is een transactionele geldboete zo’n niet-aftrekbare geldboete?

Een zaak uit 2012

Het hof van beroep van Gent moest in oktober 2020 oordelen over een betwisting uit 2015 die zelf haar oorzaak vond in een belastingontduiking van 2010 tot 2012.
Een controle op die belastingontduiking leidde in 2014 tot een akkoord. De vennootschap betaalde de ontdoken belasting. Het openbaar minister liet de strafrechtelijke vervolging vallen mits betaling van een transactionele som van 65% van de te betalen belasting.

De vennootschap wil deze geldsom als beroepskost in aftrek brengen maar de fiscus weigert. Artikel 53, 6° van het WIB92 bepaalt immers dat geldboeten niet afgetrokken kunnen worden. De discussie die zich dus stelt is of de transactionele som als een geldboete kwalificeert.

De rechtbank zus, het hof zo

Volgens de rechtbank van Brugge heeft de geldsom een strafrechtelijk karakter en valt het daarom onder het aftrekverbod.
Het hof van beroep van Gent is het daar niet mee eens. Het voornaamste argument is dat de minnelijke schikking niet werd opgelegd door een rechter op basis van een strafwet. Daarom is het geen “straf”. Integendeel: door de betaling van de geldsom is er verval van de strafvordering.

De wetgever

Maar het lijkt er op dat de wetgever al geanticipeerd heeft op deze discussie.
Bij de hervorming van de vennootschapsbelasting in 2017 werd ook het hierboven vermelde artikel 53,6° van het WIB92 aangepast. Sinds 1 januari 2020 vallen ook administratieve geldboeten onder het aftrekverbod.
Deze wetswijziging was in eerste instantie bedoeld om de aftrek van kartelboetes, opgelegd door de mededingingsautoriteiten te beletten. Maar in feite heeft de wetswijziging de filosofie achter het aftrekverbod herschreven. In tegenstelling tot vroeger is het strafrechtelijke karakter van de boete niet meer doorslaggevend.
Ook een administratieve geldboete is niet meer aftrekbaar zelfs als zij betrekking heeft op aftrekbare belastingen en ongeacht de kwalificatie van de boeten of verhogingen als strafsanctie.

Het arrest van het hof van beroep van Gent is nog relevant voor oude zaken maar voor minnelijke schikkingen afgesloten vanaf 1 januari 2020 is er geen discussie meer mogelijk: de afgesproken boete is een niet aftrekbare geldboete.